Chào mừng quý vị độc giả đến với chuyên mục phân tích chuyên sâu của kenhthethao365.com. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng mổ xẻ một trong những chủ đề nóng hổi và gây tranh cãi bậc nhất của bóng đá xứ sở sương mù: Gareth Southgate Và Chiến Thuật Của đội Tuyển Anh. Liệu người đàn ông lịch lãm này có thực sự là kiến trúc sư phù hợp để dẫn dắt Tam Sư đến vinh quang, hay triết lý của ông đang kìm hãm tiềm năng của một thế hệ vàng? Hãy cùng chúng tôi đi tìm câu trả lời.
Hành trình của Gareth Southgate với đội tuyển Anh bắt đầu khá bất ngờ, từ vai trò tạm quyền sau sự ra đi chóng vánh của Sam Allardyce. Ít ai ngờ rằng, cựu trung vệ này lại gắn bó lâu dài và tạo ra một kỷ nguyên tương đối thành công cho Tam Sư, ít nhất là về mặt thành tích tại các giải đấu lớn. Tuy nhiên, đằng sau những lần vào sâu ở World Cup hay EURO, Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh luôn là tâm điểm của những cuộc tranh luận không hồi kết.
Gareth Southgate: Từ “kẻ đóng thế” đến kiến trúc sư của Tam Sư hiện đại
Khi Southgate tiếp quản chiếc ghế nóng vào năm 2016, đội tuyển Anh đang ở trong tình trạng hỗn loạn sau thất bại muối mặt trước Iceland tại EURO 2016 và scandal của người tiền nhiệm. Nhiệm vụ của ông không chỉ là ổn định phòng thay đồ mà còn phải xây dựng lại niềm tin nơi người hâm mộ và quan trọng hơn là định hình một lối chơi, một bản sắc cho đội tuyển.
Southgate đã làm rất tốt việc hàn gắn nội bộ, tạo ra một môi trường đoàn kết, chuyên nghiệp và giảm bớt áp lực từ truyền thông cho các cầu thủ. Ông mạnh dạn trao cơ hội cho nhiều cầu thủ trẻ, tạo nên một bộ khung mới đầy sức sống cho Tam Sư. Đó là nền tảng quan trọng, nhưng yếu tố quyết định thành bại, dĩ nhiên, vẫn nằm ở chiến thuật trên sân cỏ.
Huấn luyện viên Gareth Southgate đang chỉ đạo chiến thuật cho các cầu thủ đội tuyển Anh bên đường biên
Phân tích chuyên sâu: Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh
Để hiểu rõ hơn về Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh, chúng ta cần đi sâu vào những lựa chọn về sơ đồ, triết lý chơi bóng và cách ông sử dụng nhân sự.
Sự linh hoạt hay thiếu ổn định trong sơ đồ chiến thuật?
Một trong những đặc điểm dễ nhận thấy dưới thời Southgate là sự thay đổi liên tục trong cách bố trí đội hình. Ông không cố định với một sơ đồ duy nhất mà thường xoay chuyển giữa 3-5-2 (hoặc 3-4-3), 4-3-3 và 4-2-3-1 tùy thuộc vào đối thủ và tình hình nhân sự.
- Sơ đồ 3 hậu vệ (3-5-2/3-4-3): Đây là sơ đồ đã làm nên thành công tại World Cup 2018. Nó mang lại sự chắc chắn cho hàng thủ với 3 trung vệ và 2 wing-back năng nổ hỗ trợ cả công lẫn thủ. Tuy nhiên, sơ đồ này đôi khi khiến tuyến giữa trở nên mỏng manh và thiếu kết nối nếu các tiền vệ trung tâm không hoạt động hiệu quả. Khả năng tấn công cũng có thể bị hạn chế nếu các wing-back không dâng cao đủ tốt.
- Sơ đồ 4-3-3: Được sử dụng nhiều hơn trong giai đoạn gần đây, đặc biệt khi Anh sở hữu nhiều tiền vệ trung tâm chất lượng và các cầu thủ chạy cánh kỹ thuật, tốc độ như Bukayo Saka, Phil Foden. Sơ đồ này giúp cân bằng tốt hơn giữa tấn công và phòng ngự, tạo ra nhiều phương án lên bóng đa dạng hơn. Tuy nhiên, nó đòi hỏi các hậu vệ biên phải có khả năng phòng ngự tốt và tiền vệ trụ phải quán xuyến một không gian rộng lớn.
- Sơ đồ 4-2-3-1: Một biến thể khác, thường được áp dụng khi Southgate muốn tăng cường sự kiểm soát ở tuyến giữa với hai tiền vệ lùi sâu (double pivot) và trao tự do cho một số 10 sáng tạo phía sau tiền đạo cắm. Sơ đồ này mang lại sự an toàn nhưng đôi khi bị chỉ trích là làm giảm tính đột biến trong tấn công.
“Sự linh hoạt trong chiến thuật của Gareth là một điểm cộng, cho thấy ông ấy nghiên cứu kỹ đối thủ. Tuy nhiên, đôi khi việc thay đổi quá nhiều lại khiến các cầu thủ khó đạt được sự nhuần nhuyễn và ổn định cần thiết,” – Chuyên gia bóng đá Nguyễn Văn Minh nhận định.
Liệu sự linh hoạt này là điểm mạnh giúp Anh thích ứng tốt, hay là biểu hiện của việc Southgate vẫn chưa tìm ra công thức tối ưu nhất cho đội bóng của mình? Đây vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Sơ đồ chiến thuật 4-3-3 của đội tuyển Anh được Gareth Southgate sử dụng với các vị trí cầu thủ trên sân
Triết lý thực dụng: Ưu tiên phòng ngự và chuyển đổi trạng thái
Dù sử dụng sơ đồ nào, triết lý cốt lõi trong Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh vẫn mang đậm tính thực dụng. Ưu tiên hàng đầu là sự chắc chắn nơi hàng phòng ngự. Southgate thường bố trí một khối đội hình lùi sâu, giữ cự ly hợp lý giữa các tuyến và hạn chế khoảng trống để đối phương khai thác.
- Vai trò của tiền vệ phòng ngự: Những cầu thủ như Declan Rice hay Kalvin Phillips (tại EURO 2020) đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ thống của Southgate. Họ không chỉ là tấm lá chắn trước hàng thủ mà còn là người khởi đầu cho các tình huống chuyển đổi trạng thái nhanh. Khả năng đọc trận đấu, cắt bóng và chuyền bóng đơn giản nhưng hiệu quả của họ là nền tảng cho lối chơi phòng ngự – phản công.
- Tốc độ ở hai biên: Southgate rất ưa thích sử dụng những cầu thủ chạy cánh có tốc độ và khả năng tạo đột biến như Bukayo Saka, Phil Foden, Raheem Sterling (trước đây) hay Marcus Rashford. Khi giành lại bóng, Anh thường nhanh chóng đưa bóng ra biên để tận dụng tốc độ của các cầu thủ này trong các pha phản công.
- Harry Kane – Số 9 toàn diện: Harry Kane không chỉ là một trung phong cắm điển hình. Dưới thời Southgate, anh thường xuyên lùi sâu, làm tường, kết nối lối chơi và tạo khoảng trống cho các vệ tinh xung quanh xâm nhập. Khả năng giữ bóng, chuyền bóng và dứt điểm đa dạng của Kane là điểm nhấn quan trọng trong cách vận hành tấn công của Tam Sư.
Lối chơi này tỏ ra hiệu quả khi đối đầu với các đội bóng mạnh, chủ động chơi tấn công. Tuy nhiên, khi gặp các đối thủ yếu hơn, chủ động chơi phòng ngự lùi sâu, đội tuyển Anh của Southgate thường tỏ ra bế tắc, thiếu ý tưởng và sự đột biến để phá vỡ hàng thủ đối phương.
Dấu ấn cá nhân và sự phụ thuộc vào các ngôi sao?
Không thể phủ nhận Anh đang sở hữu một thế hệ cầu thủ tài năng bậc nhất trong lịch sử, đặc biệt là ở hàng tấn công với những cái tên như Jude Bellingham, Phil Foden, Bukayo Saka, Cole Palmer… Câu hỏi đặt ra là liệu Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh có đang phát huy hết tiềm năng của những ngôi sao này, hay ông đang quá phụ thuộc vào những khoảnh khắc lóe sáng cá nhân?
Nhiều thời điểm, lối chơi của Anh trông khá rời rạc và thiếu bài bản. Bàn thắng đến từ những nỗ lực cá nhân, những pha xử lý xuất thần của Kane, Bellingham hay Saka hơn là kết quả của một pha phối hợp tấn công được tổ chức tốt. Điều này dẫn đến những chỉ trích rằng Southgate chưa xây dựng được một hệ thống tấn công đủ sắc bén và đa dạng, xứng tầm với chất lượng nhân sự ông có trong tay.
Tiền vệ Jude Bellingham ăn mừng bàn thắng trong màu áo đội tuyển Anh dưới sự dẫn dắt của Gareth Southgate
Những chỉ trích và tranh cãi xoay quanh lối chơi
Phong cách thực dụng, đôi khi đến mức bảo thủ của Southgate là nguồn cơn chính cho những lời chỉ trích từ giới chuyên môn và người hâm mộ.
- Quá thận trọng: Nhiều người cho rằng Southgate quá cẩn trọng, đặc biệt là trong cách tiếp cận trận đấu và thay người. Ông thường ưu tiên sự an toàn, đôi khi bỏ lỡ cơ hội kết liễu trận đấu sớm hoặc thay đổi cục diện khi đội nhà gặp khó khăn. Việc sử dụng cùng lúc hai tiền vệ có xu hướng phòng ngự (ví dụ Rice và Phillips/Henderson) thường bị xem là làm giảm sức sáng tạo của đội.
- Thiếu sáng tạo khi gặp “xe buýt”: Như đã đề cập, khi đối đầu với những đội chơi phòng ngự số đông, Anh thường loay hoay trong việc tìm đường vào khung thành. Thiếu những phương án tấn công bài bản, những pha phối hợp trung lộ sắc nét.
- Sử dụng nhân sự: Quyết định lựa chọn nhân sự của Southgate cũng không ít lần gây tranh cãi. Việc một số cầu thủ có phong độ cao ở CLB không được trọng dụng, hay việc ông tin dùng những “công thần” dù họ không có thể trạng hoặc phong độ tốt nhất, luôn là đề tài bàn tán sôi nổi.
Thành công và thất bại: Đánh giá khách quan nhiệm kỳ của Southgate
Mặc dù vấp phải nhiều chỉ trích về lối chơi, không thể phủ nhận Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh đã mang lại những thành công đáng kể về mặt thành tích.
- Thành tích ấn tượng: Đưa Anh vào bán kết World Cup 2018 (thành tích tốt nhất kể từ 1990), chung kết EURO 2020 (lần đầu tiên trong lịch sử) và tứ kết World Cup 2022. Đây là sự ổn định ở cấp độ cao mà nhiều thế hệ đội tuyển Anh trước đó mơ ước. Thông tin về các giải đấu này có thể được tìm thấy trên các trang như nhipdapbongda.net.
- Xây dựng nền tảng: Ông đã tạo ra một tập thể đoàn kết, trẻ trung, giàu tiềm năng và có bản lĩnh thi đấu tốt hơn ở các giải đấu lớn.
Tuy nhiên, những thất bại ở các thời khắc quyết định (thua Croatia ở bán kết WC 2018, thua Italia ở chung kết EURO 2020 trên chấm luân lưu, thua Pháp ở tứ kết WC 2022) cũng cho thấy giới hạn trong chiến thuật và khả năng ứng biến của Southgate. Nhiều người hâm mộ cảm thấy tiếc nuối khi một thế hệ vàng vẫn chưa thể chạm tay vào danh hiệu lớn.
Tương lai nào cho Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh?
EURO 2024 được xem là cơ hội lớn, và cũng có thể là cuối cùng, để Southgate chứng minh rằng triết lý của ông có thể đưa Tam Sư đến đỉnh vinh quang. Áp lực đang đè nặng lên vai vị chiến lược gia 53 tuổi.
Người hâm mộ kỳ vọng vào một sự thay đổi, một lối chơi tấn công phóng khoáng và hiệu quả hơn, tận dụng tối đa dàn hảo thủ đang ở độ chín của sự nghiệp. Liệu Southgate có dám mạo hiểm hơn, từ bỏ sự thận trọng đã thành thương hiệu để chơi một canh bạc tất tay?
Sự trỗi dậy mạnh mẽ của những Jude Bellingham, Phil Foden, Bukayo Saka, Declan Rice và nhiều tài năng trẻ khác mang đến niềm hy vọng lớn lao. Việc kết hợp hài hòa giữa kinh nghiệm của các cựu binh và sức trẻ của dàn sao mai sẽ là chìa khóa thành công.
Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh chắc chắn sẽ tiếp tục là đề tài được mổ xẻ kỹ lưỡng. Liệu ông có thể vượt qua những định kiến, những chỉ trích để viết nên trang sử mới cho bóng đá Anh? Hay Tam Sư cần một luồng gió mới trên băng ghế chỉ đạo để thực sự hóa rồng?
Toàn đội tuyển Anh ăn mừng chiến thắng sau một trận đấu quan trọng dưới thời HLV Gareth Southgate
Câu hỏi thường gặp (FAQ) về Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh
1. Sơ đồ chiến thuật ưa thích của Gareth Southgate là gì?
Gareth Southgate không cố định một sơ đồ mà linh hoạt thay đổi giữa 3-5-2, 4-3-3 và 4-2-3-1 tùy thuộc vào đối thủ và nhân sự, nhưng ông thường ưu tiên sự chắc chắn ở hàng phòng ngự.
2. Tại sao chiến thuật của Gareth Southgate lại gây tranh cãi?
Chiến thuật của Southgate bị chỉ trích là quá thực dụng, thận trọng, thiếu sáng tạo trong tấn công, đặc biệt khi gặp đối thủ yếu, và đôi khi phụ thuộc vào khoảnh khắc cá nhân của các ngôi sao.
3. Điểm mạnh trong chiến thuật của Southgate là gì?
Điểm mạnh là khả năng tổ chức phòng ngự tốt, tạo sự chắc chắn, kỷ luật cho đội bóng và hiệu quả trong các tình huống chuyển đổi trạng thái nhanh nhờ tốc độ của các cầu thủ chạy cánh.
4. Đội tuyển Anh đã đạt được thành tích gì nổi bật dưới thời Southgate?
Dưới thời Southgate, Anh đã vào Bán kết World Cup 2018, Chung kết EURO 2020 và Tứ kết World Cup 2022, cho thấy sự ổn định ở các giải đấu lớn.
5. Ai là những cầu thủ chủ chốt trong hệ thống chiến thuật của Southgate?
Những cầu thủ như Harry Kane, Declan Rice, Jude Bellingham, Bukayo Saka, Phil Foden và các trung vệ như John Stones, Harry Maguire (khi có phong độ tốt) đóng vai trò rất quan trọng.
6. Liệu Southgate có thay đổi chiến thuật cho EURO 2024 không?
Đây là điều người hâm mộ đang kỳ vọng. Với dàn cầu thủ tấn công tài năng hiện có, có thể Southgate sẽ điều chỉnh để đội tuyển Anh chơi tấn công chủ động và đa dạng hơn.
7. Southgate có phải HLV phù hợp nhất cho thế hệ vàng hiện tại của Anh?
Đây là câu hỏi gây tranh cãi. Ông mang lại sự ổn định và thành tích tốt, nhưng nhiều người tin rằng một HLV khác với triết lý tấn công hơn có thể giúp Anh phát huy hết tiềm năng và giành danh hiệu.
Tóm lại, Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh là một câu chuyện phức tạp, pha trộn giữa thành công về mặt thành tích và những tranh cãi không dứt về lối chơi. Ông đã mang lại sự ổn định và đưa Tam Sư tiến gần hơn đến các danh hiệu lớn, nhưng liệu sự thực dụng của ông có phải là giới hạn cuối cùng? EURO 2024 sẽ là bài kiểm tra quan trọng cho cả Southgate và thế hệ cầu thủ tài năng mà ông đang dẫn dắt.
Bạn nghĩ sao về Gareth Southgate và chiến thuật của đội tuyển Anh? Hãy để lại bình luận và chia sẻ quan điểm của bạn cùng kenhthethao365.com nhé! Chúng tôi luôn mong muốn lắng nghe những góc nhìn đa chiều từ cộng đồng người hâm mộ bóng đá Việt Nam.
